Obowiązki opiekunki osób starszych w Niemczech

Co należy do obowiązków opiekunki osób starszych w Niemczech?  Dumnie używany przez nas zwrot „opiekunka” jest zwrotem, który przyjął się w mowie potocznej. W języku niemieckim jest ogromna różnica miedzy słowem Betreuung, a Pflegerin. Tymczasem często zwroty te, nawet przez Niemców, używane są zamiennie.

Opiekunka osób starszych/ pomoc domowa bez wykształcenia medycznego

Praktycznie jesteśmy pomocami domowymi/ opiekunkami (Haushaltshilfe/ Betreuung). Od pewnego czasu możemy również przejmować niektóre obowiązki, które wcześniej należały do Pflegerin. Tłumaczenie opiekun/ opiekunka jest bardzo mylące. Pflegerin, według słowniczka, faktycznie znaczy opiekunka. Nie tak, jak nam się to wydaje! Pflegerin to opiekunka w znaczeniu bardziej zbliżonym do pielęgniarki. W Niemczech nie można wykonywać zawodu Pflegerin bez odpowiedniego wykształcenia. Nawet, jeśli ktoś ma wyksztalcenie medyczne, pielęgniarskie w Polsce lub ukończył kursy w tym kierunku, które są uznawane w Polsce, a nie posiada uznanych w Niemczech dokumentów, nie ma prawa wykonywać żadnych czynności medycznych!!!

Czynności pielęgnacyjne w opiece nad osobami starszymi

Od pewnego czasu możemy wykonywać czynności pielęgnacyjne, czyli pomoc przy myciu, ubieraniu, rozbieraniu, wstawaniu, chodzeniu oraz korzystaniu z toalety, czy zmiany pampersów/ wkładek. Zaznaczam, że chodzi tu o pomoc. W żadnym wypadku nie należy do naszych obowiązków noszenie podopiecznych, wsadzanie ich samodzielnie do wanny. Jeśli podopieczni są całkowicie niesamodzielni, należy domagać się zamówienia służb pielęgniarskich (Pflegedienstu). Poza tym nie mamy obowiązku robienia za windę, czy rolator lub nie daj Boże wózek, gdy podopieczny lub jego rodzina uważają, że sprzęt taki nie jest potrzebny i na zleceniu nie ma tych urządzeń. Podopieczni często ze wstydu odmawiają chodzenia z rolatorem, czy instalowania windy. Wstyd w połączeniu z mniejszym lub większym otępieniem starczym to nie powód, byśmy rujnowali swoje zdrowie. Rodziny podopiecznych czasami nie dostrzegają lub nie chcą widzieć tego, że stan ich rodziców się pogorszył i że opiekunka bez tego sprzętu sobie nie poradzi. Nie ma co robić z siebie bohatera, czy cierpiętnicy. Należy się upomnieć o odpowiedni sprzęt, czy też o pomoc Caritasu. Próbowałam znaleźć wiarygodne i rzetelne informacje w polskojęzycznym Internecie. Niestety wszystkie informacje, jakie znalazłam pochodziły od firm i pozostawiały wiele do życzenia. Pogrzebałam więc trochę na niemieckich stronach.

Obowiązki opiekunki osób starszych w Niemczech

Obowiązki pomocy domowej;

• Sprzątanie mieszkania lub domu (pomieszczeń, które używamy !!! Jeśli dom ma 600 m2 nie jest naszym obowiązkiem sprzątanie całego domu)
• Pranie i prasowanie (ubrań, pościeli, obrusów podopiecznej, a nie innych członków rodziny!)
• Gotowanie i przygotowywanie posiłków
• Prace ogrodowe (proszę się tu nie bulwersować. Chodzi o lekkie prace ogrodowe, jak podlewanie kwiatków, czy ich sadzenie. W normalnych ilościach. Natomiast plewienie grządek, grabienie liści w całym ogrodzie, czy koszenie trawnika, gdzie końca nie widać nie należy do naszych obowiązków!)
• Dbanie o zwierzęta domowe (i tutaj znowu mowa o kocie, psie, a nie o stadzie kur, czy o 20 kotach). Poza tym mamy prawo wiedzieć przed wyjazdem, czy na danym zleceniu znajdują się zwierzęta i jeżeli nam to nie odpowiada możemy odmówić przyjęcia zlecenia.

Jeśli chodzi o obowiązki domowe, jakie powinna wykonywać opiekunka osób starszych, najczęściej pojawiają się pytania:

• czy mycie okien należy do obowiązków opiekunki;
• czy odśnieżanie należy do obowiązków opiekunki;
• czy prace ogrodowe należą do obowiązków opiekunki;
• czy opiekunka ma obowiązek gotować dla rodziny podopiecznego;
• czy opiekunka ma obowiązek piec ciasta;
• czy opiekunka ma obowiązek sprzątać cały dom, włącznie z pomieszczeniami, których się nie używa;
• czy opiekunka ma obowiązek sprzątać stare brudy;
• czy opiekunka ma obowiązek obsługiwać rodzinę seniora;
• czy opiekunka ma obowiązek prać dla dzieci seniora.

Jakie są obowiązki opiekunki? Zasadniczo odpowiedź na wyżej wymienione pytania jest NIE. Ale warto czytać umowy. Można spotkać agencje pracy dla opiekunów, które w umowach z opiekunkami wpisują te czynności, jako obowiązki opiekunki osób starszych. Jeśli opiekun podpisze taką umowę, to właściwie wyraża zgodę na mycie okien, odśnieżanie śniegu, pieczenie ciast, czy prace ogrodowe.

Obowiązki opiekunki (Betreuung)

• Towarzyszenie przy załatwianiu wszystkich spraw, ewentualnie również samodzielnie (bez podopiecznego)
• Towarzyszenie podopiecznemu do instytucji i urzędów
• Towarzyszenie przy wizytach lekarskich, terapiach i podczas pobytu w szpitalu (Jeśli podopieczny znajdzie się w szpitalu, należy spakować mu potrzebne rzeczy- kosmetyki, piżamy, ręczniki, szlafrok. Przekazać plan lekarstw i jeśli nie ma rodziny na miejscu, odwiedzać go regularnie i sprawdzać, czy czegoś nie potrzebuje. Ewentualnie odebrać ze szpitala).
• Towarzyszenie podczas wizyt u przyjaciół lub rodziny
• Towarzyszenie w różnych aktywnościach, wydarzeniach kulturalnych, spacerach, wycieczkach itd.
• Czytanie podopiecznym, rozmowa lub granie z podopiecznym
• Wspieranie w hobby, które podopieczny może jeszcze wykonywać

Czynności pielęgnacyjne:

• Pomoc w higienie, myciu zębów, protezy, czesaniu i myciu włosów, malowaniu, goleniu i kremowaniu
• POMOC!!! Przy prysznicu lub kąpieli. POMOC!!!
• Pomoc przy wstawaniu i przy chodzeniu do łóżka
• Pomoc przy ubieraniu i rozbieraniu
• Pomoc przy pójściu do toalety
• Pomoc, jeśli pacjent jest inkontynentny (zmiana wkładek, pampersów)
• Obcinanie paznokci u nóg i rąk (przy czym jest to niewskazane i dobra firma powinna zadbać o to, by rodzina zamówiła fachowy personel do pedikiur. U starszych osób mogą nastąpić komplikacje. Pozatym podopieczni mają odciski i zbędny naskórek, który powinien być regularnie usuwany. Może występować również grzyb). Opiekunka ma prawo odmówić wykonywania tych czynności
• Posiłki powinny być przygotowywane tak, by były łatwe do spożycia
• Pomoc i wsparcie w codziennych czynnościach
• Pomoc i wsparcie w nocy (przy czym proszę pamiętać, że mamy prawo do 11 godzin nieprzerwanego spokoju nocnego i jeśli na zleceniu jest wymagane regularne wstawanie do podopiecznego w nocy, powinniśmy zostać o tym poinformowani przed wyjazdem, po wyrażeniu zgody dostać odpowiednie wynagrodzenie). W normalnych przypadkach nasza pomoc w nocy powinna się jedynie ograniczać do pomocy w nagłych wypadkach (zagrożenia zdrowia i życia)
* towarzyszenie rodzinie w razie zgonu

Czynności medyczne, których opiekunka osób starszych nie może wykonywać

Opiekun/ ka osób starszych nie ma prawa wykonywać czynności medycznych!!! Wszelkie czynności i aplikowanie, które podlegają obowiązkowi recept i zaleceń lekarskich mogą być wykonywane tylko przez służby pielęgniarskie (Pflegedienst).

Jakie czynności należą do usług medycznych, czyli jakich czynności medycznych nie może wykonywać opiekunka

Zadania służb medycznych (Pflegedienstu) obejmują:

• Higienę ciała (w razie potrzeby)
• Podawanie jedzenia i karmienie w razie potrzeby
• Pomoc w wydalaniu
• Mobilizacja pacjenta
• Dawanie tabletek i zastrzyków
• Infuzja dożylna
• Zmiana rajstop uciskowych, cewnika, i opatrunków
• Profilaktyka zapobieganiu odleżyn, zapaleniu płuc, zakrzepicy itd.

Opiekunki bez uznanego w Niemczech wykształcenia nie mogą wykonywać czynności medycznych. W przypadku, gdy wykonujemy te czynności, nie mając jednocześnie prawa do ich wykonywania, w razie pogorszenia się stanu podopiecznego, możemy zostać oskarżeni i pociągnięci do odpowiedzialności prawnej. Mierzenie cukru, czy ciśnienia również nie należy do naszych obowiązków. 

Na forach internetowych dla opiekunów najczęściej pojawiają się pytania:

• czy opiekunka może zakładać rajstopy uciskowe;
• czy opiekunka może zmieniać cewnik;
• czy opiekunka może zmieniać opatrunki;
• czy opiekunka może robić lewatywę;
• czy opiekunka może podawać lekarstwa;
• czy opiekunka może mierzyć ciśnienie;
• czy opiekunka może mierzyć poziom cukru;
• czy opiekunka może robić zastrzyki.

Wielu osobom wydaje się, że są to banalne czynności. Tymczasem opiekunka osób starszych bez uznanego w Niemczech wykształcenia nie może wykonywać tych wszystkich czynności medycznych. Niestety czasami same opiekunki osób starszych oburzają się, gdy się im o tym mówi. 

Darmowe środki pielęgnacyjne dla seniorów tzw. Pflegebox

Każdy, kto ma przyznany stopień niepełnosprawności i jest pielęgnowany w domu, ma prawo co miesiąc do darmowych środków pielęgnacyjnych. Środki te można zamówić w domu sanitarnym- Sanitätshaus. Najczęściej Sanitätshaus rozlicza to sam z Krankenkasse. Do wyboru ma się rożnego rodzaju zestawy pudełek tzw. Pflegebox. Środki pielęgnacyjne, raz zamówione, przychodzą kurierem do domu. W trakcie można złożyć wniosek o inny Pflegebox na kolejny miesiąc. Warto poinformować o tym rodzinę. Niektórzy o tym nie wiedzą. 

Czas pracy w opiece nad osobami starszymi w Niemczech

Jeśli chodzi o obowiązki opiekunki osób starszych w Niemczech, pamiętajmy, że nasz czas pracy według prawa niemieckiego, które nas obowiązuje wynosi 40 godzin tygodniowo. Jeśli podopieczny wymaga dużej pomocy przy pielęgnacji i np. towarzyszeniu mu, automatycznie mniej zajmujemy się domem. I odwrotnie- jeśli podopiecznemu zależy, by dużo pracy wkładać w utrzymanie czystości domu, ma się wtedy mniej czasu na aktywacje podopiecznego. Przy podopiecznych i rodzinach, które są trudne, radzę prowadzić skrupulatnie zeszyt. Zapisywać godziny pracy i pilnować godzin pracy. Podopieczny/ podopieczna muszą zadecydować, co jest dla nich ważniejsze- wypolerowane sreberko, czy może jednak coś istotnego.

Czy opiekunka osób starszych w Niemczech może pomagać w ćwiczeniach rehabilitacyjnych

Może jeszcze wspomnę o rehabilitacji, ćwiczeniach rehabilitacyjnych, masażach i tym podobnych. Ćwiczenia rehabilitacyjne oraz masaże również nie należą do obowiązków opiekunki osób starszych w Niemczech. Zdarza się, że rodziny niewinnie pytają, czy mogli byśmy to zrobić. Osobiście z czym takim się spotkałam. Kategorycznie mówimy nie. Nie mamy wyksztalcenia w tym kierunku, nam tego nie wolno i nikt nam za to nie płaci.