Via Carpatia – nowy szlak handlowy. Szansa dla Europy Wschodniej?

 Artykuł gościnny

Europa Zachodnia jest ze sobą ściśle skomunikowana. Mimo że wydaje się, że wszystkie kraje europejskie są ze sobą doskonale połączone wzdłuż i wszerz, to nie do końca wpływa to na rozwój gospodarek poszczególnych Państw. Via Carpatia ma być odpowiedzią na kilkudziesięcioletnie plany połączenia północy z południem Europy. Tylko, że od wschodu.

Połączenie trzech mórz

Via Carpatia jest projektem realizowanym obecnie w ramach inicjatywy trójmorza. Trasa połączy polskie i litewskie porty nadbałtyckie z portami Morza Czarnego, Egejskiego i Adriatyku oraz leżącymi wewnątrz tego obszaru centrami dystrybucyjno-logistycznymi. Czy zwiększy to znaczenie Polski jako eksportera i importera? Mimo, iż mamy bardzo korzystne położenie geograficzne, to nie zawsze jesteśmy głównym graczem w wymianie handlowej. Via Carpatia ma to zmienić.

W dłuższej perspektywie szlak pozytywnie wpłynie na zwiększenie atrakcyjności Europy Środkowo-Wschodniej jako miejsca do lokowania inwestycji. Efektem tego będzie wzrost wymiany handlowej i mobilności obywateli, a także przyczyni się to do zwiększenia miejsc pracy w obszarach objętych inwestycją. Co ważne, trasa na całej długości ma mieć parametry autostrady bądź drogi ekspresowej, co dodatkowo polepszy logistykę transportu lądowego.

Jaki jest stan realizacji?

Do eksploatacji oddano jak na razie 75km dróg, jednak kolejne 300 km jest już w budowie. Jest to niemal połowa całej trasy, która liczy  połowę całej trasy. W Programie Budowy Dróg Krajowych na lata 2014 - 2023 (z perspektywą do 2025 r.) zabezpieczone zostały fundusze na całość realizacji polskiego odcinka trasy Via Carpatia, więc trasa trójstyku morza powoli staje się rzeczywistością.

Gdzie obecnie można już korzystać z nowych dróg?

Dotychczas w ramach szlaku Via Carpatia w Polsce do użytkowania oddano: obwodnicę Suwałk, obwodnicę Augustowa oraz jednojezdniowe obwodnice Kocka i Woli Skromowskiej oraz Międzyrzeca Podlaskiego w ciągu drogi ekspresowej S19, zachodnią obwodnicę Lublina w ciągu S19, a także trasę Sokołów Małopolski - Stobierna - Rzeszów Południe. W sumie są to odcinki o łącznej długości 75,3 km.

Relacje mieszkańców Rzeszowa

Jak wynika z opinii mieszkańców miejscowości, w których przebiega Via Carpatia, pokładane są duże nadzieje w tym projekcie. Rzeszowianie twierdzą, że jest to duża szansa dla całego regionu. Mówią, że ich region był często zapominany przy budowie nowych dróg, a dopiero niedawno powstał odcinek autostrady A4 łączący Kraków z Przemyślem biegnący przez Rzeszów. Pozwoliło to na lepsze skomunikowanie tego miasta z innymi regionami. Mieszkańcy wspominają mozolną podróż krajową czwórką do Krakowa. Teraz to jedynie nieco ponad godzina komfortowej podróży.

Niestety na chwilę obecną można się poruszać jedynie w orientacji wschód – zachód. Połączenia drogowe z północną Polską właściwie nie funkcjonują. Podróż do Lublina to nadal katorga, dlatego mieszkańcy Podkarpacia cieszą się z powstania nowej trasy S19, która ma być oddana do użytku w całości już w najbliższych miesiącach. Już wcześniej przy węźle A4/S19 powstała specjalna strefa biznesowa, w której powstają huby logistyczne, a zatrudnienie w nich znajduje sporo mieszkańców. Inni mieszkańcy wymieniają kolejne zalety, jak chociażby szybki i łatwy dojazd do krajów wakacyjnych, np. uwielbianej przez Polaków Chorwacji. Potencjalnie dojazd z Rzeszowa do nadmorskiego kraju potrwałby zaledwie 4 godziny.

Jak infrastruktura rozwija się poza naszymi granicami?

Via Carpatia to oś transportowa, której budowa jest nie tylko priorytetem Polski, ale stała się nim już dla wielu rządów krajów w jej zasięgu – mówił w niedawno na Forum Ekonomicznym w Karpaczu minister infrastruktury Andrzej Adamczyk. Ile w tym prawdy?

Na terenie Słowacji – zgodnie z deklaracją ministra transportu Republiki Słowackiej – ukończenie Via Carpatii to 2023 r.

Według deklaracji ministra spraw zagranicznych i handlu Węgier Petera Szijjarto, odpowiedzialnego za te projekty, Via Carpatia będzie wybudowana na terenie Węgier w 2022 r.

Kolejne kraje, przez które przebiega Via Carpatia to Rumina, Bułgaria i Grecja. Jak podaje Dziennik Gazeta Prawna, w Rumunii z 460 km gotowych jest 80 km (środkowy odcinek w regionie Timisoary), a całość – według zapewnień rumuńskiego rządu – będzie gotowa w 2030 roku.

W Bułgarii z 380 km Via Carpatii gotowych jest już 150 km. Reszta także ma być oddana do 2030 roku. W Grecji natomiast gotowa jest już cała trasa od granicy z Bułgarią do Salonik. Na Litwie do całej 245-kilometrowej trasy brakuje już zaledwie 60-kilometrowego odcinka przy granicy z Polską (ma być gotowy w 2023 roku). Pozostało zatem śledzić postępy prac, których efekt może wpłynąć na poprawę ekonomiczną nie tylko jednostek, mieszkańców, ale także całych krajów.

Źródło: Grupa transportowa TGZ.