Czym jest zadatek i kiedy go wypłacić?

 Artykuł gościnny

Zadatek to pojęcie dobrze znane podczas podpisywania usługi lub zlecania usług, które zostaną zrealizowane dopiero w niedalekiej przyszłości. Wiele osób jednak nie zna różnicy pomiędzy zadatkiem a zaliczką. Czym różnią się te dwa pojęcia? Co jest bardziej rentowne dla przedsiębiorcy? Kiedy warto postawić na zadatek w prowadzeniu swojego biznesu? Sprawdźmy to.

Czym jest zadatek? 

Zadatek to pojęcie uregulowane przez polskie prawo, które w szeroko pojętym biznesie może przybrać co najmniej dwie postaci. Po pierwsze zadatek to umowna część sumy pieniężnej, która jedna strona umowy przekazuje drugiej wraz z uzgodnieniem warunków współpracy. W pewnym bardzo specyficznych sytuacjach zadatek może także przybrać formę rzeczową. Zadatek stanowi także ekwiwalent odszkodowania w momencie, gdy przedmiot umowy ustalony pomiędzy dwoma stronami nie doszedł do skutku. Zadatek stanowi zatem nic innego, jak pewnego rodzaju narzędzie prewencyjne, którego celem jest utrzymanie dyscypliny pomiędzy dwoma stronami umowy. 

Jaka jest różnica między zadatkiem a zaliczką?

Zadatek i zaliczka to dwa popularne pojęcia, które bardzo często występują zamiennie, jednak nie posiadają tożsamej definicji. Oczywiście z łatwością możemy znaleźć części wspólne tych pojęć. Zarówno zaliczka, jak również zadatek są wypłacane jeszcze przed wypełnieniem zapisów umowy. W przypadku jednak gdy przedmiot umowy jest dokonany, zaliczka i zadatek stanowią część całkowitej zapłaty. Istnieją jednak pewne kwestie, które różnią oba pojęcia. Przede wszystkim kwestia zwrotu. Zaliczka zgodnie z prawem może być zwrotna, jeśli umowa nie została wypełniona. Jeśli jednak postanowiliśmy zdecydować się na zadatek, ten możemy zatrzymać pod warunkiem jednak, że umowa nie została wypełniona z przyczyn niezależnych od poborcy zadatku. W tej samej sytuacji zaliczka powinna zostać zwrócona, chyba że zapisy umowy definiują tę kwestię inaczej. W takiej sytuacji jednak teoria mówi o przekształceniu zaliczki w zadatek. 

Kiedy zdecydować się na wypłatę zadatku?

Zadatek stanowi pewną formę wykonania umowy, która w przypadku braku wypełnienia zapisów może zostać zatrzymana. W jaki sposób to działa? Jeśli strona wypłaciła nam zadatek, jednak z jakiegoś powodu to właśnie ta strona nie umożliwiła nam wykonanie umowy, istnieje prawna możliwość zatrzymania zadatku. Przed tym jednak niezbędne jest, by złożyć stronie umowy oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Jak to wygląda w drugą stronę, gdy to my wpłaciliśmy zadatek? Jeśli kontrahent nie wywiązał się z umowy z własnej winy, mamy pełne prawo do zwrotu zadatku w podwójnej wysokości. By jednak żądanie to było uzasadnione, mamy obowiązek złożenia oświadczenia odstąpienia od umowy. Ostatnim wariantem jest sytuacja, w której umowa nie doszła do skutku ze względu na czynniki niezależne od obu stron. Zadatek w takiej sytuacji powinien być zwrócony, jednak w standardowej, pierwotnej wysokości. Nie ma zatem mowy o dociekaniu wypłaty podwójnego zadatku. Zadatek mimo wszystko stanowi lepszą formę dyscyplinowania kontrahentów niż zaliczka. 

Artykuł powstał we współpracy merytorycznej z notariuszgdynia.pl