Dziedziczenie długów – jak tego uniknąć?

Artykuł gościnny

Spadek po zmarłym kojarzy się zazwyczaj z dziedziczonym majątkiem. Niestety, niekiedy zdarza się, że wraz ze śmiercią bliskiej osoby otrzymujemy niechciany spadek w postaci długu. Dotyczy to wszystkich należności, których zmarły nie spłacił w dniu śmierci, a które przechodzą na jego bliskich. Co zrobić, aby uniknąć dziedziczenia długu?

Kto może odziedziczyć dług?

Dziedziczenie długu podlega takim samym zasadom jak w przypadku normalnego spadku. Oznacza to, że w pierwszej kolejności rozpatrywany jest testament, który zmarły pozostawił po sobie. Jeśli testament nie został sporządzony lub jest on nieważny (np. z powodu uzasadnionego przypuszczenia, że zmarły nie spisał go w pełni władz umysłowych), pod uwagę brane jest tzw. dziedziczenie ustawowe.

Według dziedziczenia ustawowego głównymi spadkobiercami jest małżonek i dzieci osoby zmarłej. Jeśli spadkodawca nie pozostawił po sobie najbliższej rodziny, prawo do dziedziczenia spadku przechodzi na rodziców i rodzeństwo, w tym rodzeństwo przyrodnie. Kolejno spadek przechodzi na dziadków i kolejnych zstępnych, tj. dzieci rodzeństwa. Informacja o dziedziczeniu długu doręczana jest pocztą w powyższej kolejności.

Jak zrezygnować z dziedziczenia długu?

Najprostszym sposobem na uniknięcie dziedziczenia długu jest zrezygnowanie ze spadku. Wówczas spadkobierca zrzeka się całego spadku - zarówno aktywów (majątku), jak i pasywów (niespłaconych długów). To skuteczne rozwiązanie, które pozwala całkowicie zrezygnować z formalności związanych z dziedziczeniem długu. Warto zrzec się spadku w sytuacji, kiedy jego wysokość przekracza wartość aktywów, zwłaszcza kiedy prócz samego długu dziedziczone są również wysokie odsetki. Czas na odrzucenie spadku to 6 miesięcy, liczone od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o spadku.

Aby odrzucić spadek, należy udać się do notariusza i spisać oświadczenie o odrzuceniu spadku. Warto zrobić to wraz ze swoimi małoletnimi dziećmi (oraz powiadomić o spadku dzieci pełnoletnie) i odrzucić spadek w ich imieniu, ponieważ w przeciwnym wypadku to one będą kolejnymi spadkobiercami. Ponadto należy pamiętać o tym, że zstępnymi mogą być dzieci niezależnie od wieku - w tym dzieci poczęte w chwili śmierci spadkodawcy.

Przyjęcie długu z dobrodziejstwem inwentarza

Alternatywą do odrzucenia spadku jest przyjęcie go z dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że jeśli wartość długu przekracza wartość aktywów, spadkobierca spłaca dług jedynie do wysokości aktywów. Przyjmując spadek z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca nic więc nie traci - ale też nic nie zyskuje - jeżeli w skład spadku wchodzi niespłacony dług spadkodawcy. To praktyczne rozwiązanie dla osób, które nie chcą obarczać swoich dzieci i dalszych członków rodziny koniecznością odrzucenia długu. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarzu kończy bowiem cykl szukania kolejnych spadkobierców.

Od 2015 roku spadek z dobrodziejstwem inwentarza jest przyjmowany automatycznie, jeśli spadkobierca nie wyraził żadnej reakcji na powołanie do spadku. W praktyce oznacza to, że jeśli spadkobierca nie odrzuci ani nie przyjmie spadku w ciągu 6 miesięcy, ten jest przyjmowany automatycznie z dobrodziejstwem inwentarza.

Artykuł powstał we współpracy merytorycznej z adwokat-wroclawski.pl