Wigilia Bożego Narodzenia – tradycyjne potrawy oraz zwyczaje

Wigilia Bożego Narodzenia poprzedzona jest całodniowym postem. Tego dnia nie jemy potraw mięsnych oraz produktów mlecznych tj. masło, śmietana, mleko, czy ser. Spożywanie posiłków należy ograniczyć do minimum. Wieczorem natomiast zasiada się do suto zastawionego stołu. 

Co podać na Wigilię Bożego Narodzenia

Na naszym stole, wedle tradycji, powinno znajdować się dwanaście potraw, przyrządzonych z płodów ziemi tj. grzyby, owoce, ziarna, ryby, kapusta, groch, mak. W przeszłości na wigilijną kolację przyrządzano nieparzystą liczbę potraw, która miała przynieść szczęście i bogactwo. Liczba potraw zależała od zamożności gospodarzy. Dziś kultywujemy zwyczaj dwunastu potraw. Mogą one różnić się nieznacznie w zależności od regionu. Główne składniki są jednak zawsze takie same.

Dwanaście potraw wigilijnych

Dwanaście potraw, według chrześcijańskiej tradycji, symbolizuje dwunastu apostołów. Natomiast według tradycji świeckiej są one symbolem dwunastu miesięcy. W niektórych domach na stole można znaleźć cztery bochenki chleba – symbol czterech pór roku.

Dwanaście wigilijnych potraw

•  barszcz czerwony z uszkami z uszkami
•  pierogi ruskie oraz pierogi z kapustą i grzybami
•  sos grzybowy lub zupa grzybowa
•  groch z kapustą
•  karp smażony
•  śledzie w zalewie (śledzie po kaszubsku, szuba- śledzie pod pierzynką)
•  chleb
•  kutia
•  makowiec
•  jabłecznik
•  piernik
•  kompot z suszu lub zupa z suszu

Ciasta oraz kutia są robione na bogato. Nie żałuje się miodu, orzechów oraz bakalii. Skosztowanie każdej potrawy zapewni nam bogactwo.

Kolędowanie, czytanie psalmów

W niektórych domach kolację wigilijną zaczyna się od kolędy lub czytania psalmów. W innych kolędy śpiewa się dopiero po wieczerzy.

Dzielenie się opłatkiem

W większości polskich domów panuje zwyczaj dzielenia się opłatkiem. Zaczyna głowa rodziny, która składa wszystkim życzenia i łamie się opłatkiem z pierwszą osobą. Opłatek wędruje z rąk do rąk. Przełamanie się opłatkiem jest oznaką pojednania oraz zażegnania wszelkich sporów.

Wolne nakrycie na wigilijnym stole

Przy stole pozostawiamy jedno wolne nakrycie dla niespodziewanego gościa. Pokazujemy w ten sposób, że ugościmy każdego, kto zapuka do naszych drzwi. Według dawnych wierzeń miało ono być oznaką pamięci o zmarłych, których zabrakło wśród nas.

Siano pod białym obrusem

Pod biały obrus, symbol czystości Marii, wkładamy wiązkę siana. Siano przypomina nam, w jakich warunkach przyszło na świat dzieciątko Jezus. Ma ono zapewnić nam dobrobyt. Na wsiach siano spod obrusa daje się zwierzętom hodowlanym, aby odgonić od nich złe moce, które mogłyby przynieść chorobę. Ponoć w zamian za troskę gospodarza zwierzęta tego dnia o północy mówią ludzkim głosem.

Choinka, szopka, ozdoby świąteczne i prezenty

Wigilia to dzień, kiedy przybieramy choinkę – drzewko życia. Gwiazda na jej czubku symbolizuje Gwiazdę Betlejemską, która wskazywała drogę do Betlejem. Pod choinką umieszczamy szopkę oraz prezenty.

Łuski karpia lub pieniążek zapewnią bogactwo

Według tradycji łuski z wigilijnego karpia, umieszczone w portfelu i noszone w nim przez cały rok, zapewnią nam bogactwo. Niektórzy do uszek wkładają grosik. Ten kto trafi na uszko z pieniążkiem, będzie miał dostatni rok.

Ugoszczenie dusz przodków

Według dawnej tradycji po Wigilii nie powinno się sprzątać ze stołu. Zastawa, resztki jedzenia oraz okruchy chleba zostawiane są dla duchów przodków, które odwiedzą nas tej nocy.

Pasterka

Wierni, na wzór pasterzy, którzy jako pierwsi złożyli dzieciątku Jezusowi hołd, udają się na tzw. Pasterkę. Msza Święta najczęściej ma miejsce o północy. Rozpoczyna ona nowy rok liturgiczny.

To piękna polska tradycja Świąt Bożego Narodzenia, która wykształciła się na przestrzeni wielu lat. Ma zarówno podłoże świeckie, jak i religijne. Jest przekazywana z pokolenia na pokolenie. Należy przeżywać ją świadomie. Wigilijny zwyczaj dwunastu potraw podkreśla, jak ważną rolę w naszym jestestwie odgrywa natura. Dwanaście miesięcy oraz cztery pory roku wyznaczają nam rytm życia. To naturze zawdzięczamy płody ziemi, które znajdują się na naszym stole. Warto o tym pamiętać. Żadna łuska w portfelu nie zapewni nam bogactwa, jeśli nie będziemy szanować tego, co dała nam przyroda.

Jak będzie wyglądała Wigilia w roku 2020

W 2020 roku w dniu Wigilii zakazane jest gromadzenie się przy wigilijnym stole więcej niż pięciu osób. Jak będzie wyglądała Wigilia w roku 2020 pokazuje poniższy film.

Oczywiście to drobny żart :-)