Grecki sos turulu - sos pomidorowy z warzywami

Danie zero waste

Sos pomidorowy z warzywami to sos, który Grecy używają do wielu potraw. Stanowi on bazę tradycyjnej greckiej kuchni. Podstawą sosu są pomidory z puszki, ewentualnie świeże - w sezonie, oraz resztki warzyw z lodówki lub, jak ma to miejsce w moim przypadku, z zamrażalki. Na czym polega sekret tego sosu? Trudno mi powiedzieć. Może na czasie gotowania? Dobrej jakości składników? Raczej nie na proporcjach, bo możemy wrzucić do niego niemal wszystkie warzywa. Pomidor i tak zdominuje ich smak. Może sekretem jest serce, jakie wkładamy do gotowania!

Sos pomidorowy z warzywami - składniki

• 0,5 kg resztek warzyw tj. cebula, czosnek, pomidory, cukinii, bakłażany, seler, marchewka, trzonki od brokułów i kalafiora, łodygi pietruszki i łodygi koperku
• 400 ml pomidorów
• olej do smażenia warzyw
• sól, pieprz, cukier, cynamon, oregano, ewentualnie chili
• dobrej jakości parmezan do posypania
  

Co zrobić z resztek warzyw

Warzywa kroimy na duże kawałki. Mrożone warzywa lekko rozmrażamy, aby można było je pokroić, albo kroimy je przed zamrożeniem. 

Pokrojone warzywa smażymy w głębokiej patelni aż będą miękkie.

W zależności od tego, jakich warzyw używamy, najlepiej smażyć je tak długo, aby sok, który puszczą pomidory lub mrożone warzywa odparował. Warzywa powinny być lekko przypieczone. Nada to sosowi smaku oraz aromatu. 

Do usmażonych/ uduszonych warzyw dodajemy pomidory z puszki. Ja kupiłam krojone, ale mogą też być w całości. Jeśli mamy dojrzałe pomidory możemy je wykorzystać. Kolor będzie mniej intensywny, ale sos będzie równie smaczny. Ewentualnie możemy wówczas dodać odrobinę przecieru pomidorowego.

Do warzyw z pomidorami wlewamy 400 ml wody. 

Całość doprawiamy cukrem, solą, cynamonem (dosłownie szczyptę), chili, oregano i gotujemy pod przykryciem około 0,5 godziny. Ugotowane warzywa miksujemy blenderem, aż powstanie jednolity sos.

Sos pomidorowy możemy przechowywać w zamkniętym pojemniku w lodówce kilka dni.

Do czego możemy użyć pomidorowego sosu turulu?

Pomidorowy sos warzywny możemy użyć do dań tj.:

• dowolne owoce morza w sosie turulu zapiekane w piekarniku - surowe, rozmrożone owoce morza tj. krewetki, małże, ośmiorniczki, babykalmary wkładamy do naczynia na zapiekanki, zalewamy je sosem, posypujemy serem feta (ewentualnie serem gouda) i pieczemy w piekarniku w temperaturze 180 stopni około 30 minut. Czas pieczenia zależy od ilości. Na 1-2 porcje 30 minut wystarczy zdecydowanie;
• mięso pieczone w sosie turulu - sosem tym możemy zalać dowolne mięso i włożyć do pieczenia do piekarnika np. mięso mielone uformowane w klopsiki (można je wcześniej podsmażyć na patelni) do tego grube plastry surowych ziemniaków. Całość zalewamy sosem, doprawiamy odrobinę i pieczemy około godziny czasu. Też wszystko zależy od ilości. Gdy całość zacznie bulgotać, należy piec danie około 30 minut;
• warzywa w sosie turulu - cukinii, bakłażany i czerwoną paprykę kroimy w dużą kostkę około 3x3 cm, ziemniaki kroimy w plastry około o,5 cm grubości. Całość zalewamy sosem, doprawiamy i pieczemy około 45-60 minut;
• ryż oraz makaron z sosem pomidorowym - ja użyłam sos do spaghetti, ale Grecy mieszają ugotowany sos z ryżem i taki ryż stanowi dodatek do dania głównego z mięsem. Tak samo robią z makaronem. Używają do tego makaronu w kształcie ryżu. Można znaleźć taki makaron w polskich sklepach. Ten grecki makaron nazywa się Kritharaki. Po niemiecku Reisnudel.