Chodzik dla seniora – co warto wiedzieć

Chodzik rehabilitacyjny dla seniora to duża pomoc – zwłaszcza po wszelkiego rodzaju złamaniach. Balkonik pozwala seniorowi odzyskać sprawność sprzed wypadku. Aby sprawność ruchowa powróciła w 100% ważne jest prawidłowe używanie chodzika. Niestety większość seniorów posługuje się balkonikiem rehabilitacyjnym w niewłaściwy sposób. Odpowiednio używany chodzik daje seniorowi poczucie bezpieczeństwa oraz umożliwia powrót do sprawności ruchowej sprzed wypadku lub choroby.

Jaki chodzik rehabilitacyjny wybrać

Na rynku dostępne są następujące balkoniki:

• chodzik statyczny;
• chodzik kroczący;
• chodzik na kółkach.

Jaki chodzik rehabilitacyjny wybrać? Wszystko zależy od potrzeb seniora lub osoby po wypadku wymagającej rehabilitacji. 

Wśród seniorów najbardziej powszechny jest balkonik na czterech kółkach (po niemiecku Rollator). Umożliwia on swobodne oraz sprawne poruszanie się zarówno w mieszkaniu, jak i na długich trasach. Senior używający chodzika na kółkach powinien mieć silne mięśnie rąk i korpusu oraz nie powinien mieć on większych problemów z utrzymaniem równowagi. Dostępne są również chodziki mające z przodu kółka, a z tyłu antypoślizgowe zakończenia – rzadko używane. 

Balkonik sztywny tzw. statyczny (bez kółek) nadaje się idealnie do rehabilitacji, kiedy to pacjent musi rozruszać oraz wzmocnić mięśnie oraz ma problemy z utrzymaniem równowagi. Poruszanie się z balkonikiem sztywnym nie jest tak płynne, jak chodzenie z balkonikiem na czterech kółkach. Pacjent przy każdym kroku musi oderwać balkonik od ziemi i przestawić go o krok dalej. Chodzenie przy pomocy balkonika statycznego wymaga więc od osoby przechodzącej rehabilitację sporej siły oraz samozaparcia. Balkonik sztywny nie jest przewidziany do pokonywania długich odległości.

Balkonik kroczący przeznaczony jest dla osób, które nie mają wystarczająco dużo siły, aby podnosić chodzik statyczny przy każdym kroku. Poruszanie się z tym chodzikiem przypomina jazdę na łyżwach.

Jak używać prawidłowo balkonik dla seniora

Poruszając się z chodzikiem ważne jest, aby nie opierać się na balkoniku. Wiele osób przerzuca ciężar całego ciała na balkonik. Chodzik służy do utrzymania równowagi, a nie do wspierania się na nim. Przerzucając ciężar ciała na chodzik oraz pchając go daleko przed sobą szkodzimy sobie. Taka pozycja wpływa negatywnie na naszą mobilność. Powstaje deformacja w postaci garbu, słabną mięśnie, pojawia się ból kręgosłupa, ramion oraz głowy (w związku z tym, że idąc pochylonym do przodu musimy unosić lekko głowę, by patrzeć przed siebie). Z czasem osoby pchające przed sobą chodzik są zdeformowane do tego stopnia, że nie mogą one chodzić nawet przy pomocy balkonika.
Ich ciało ma tendencję przechylania oraz przewracania się do przodu.
Chodzik ma służyć zminimalizowaniu lęku przed upadkiem. Poruszając się z balkonikiem powinniśmy robić to w taki sposób, aby jak najmniej się na nim wspierać – niemal tak, jakbyśmy szli bez chodzika. Opierając się na balkoniku dla wygody nie tylko nigdy nie wrócimy do sprawności sprzed wypadku, ale nasza mobilność będzie się stale pogarszała.

Chodzik rehabilitacyjny z regulowaną wysokością

Jak ustawić wysokość chodzika dla seniora? Wysokość chodzika rehabilitacyjnego dopasowujemy do wzrostu seniora lub pacjenta. Uchwyty balkonika powinny znajdować się na wysokości nadgarstków (maksymalnie trzy palce powyżej nadgarstków). Nastawienie wysokości chodzika nie powinno sprawić nam większej trudności. Najczęściej przy rurach prowadzących do uchwytów znajduje się dźwignia. Należy ją poluźnić, ustawić odpowiednio wysokość, a następnie zacisnąć dźwignię. 

Balkonik dla seniora – hamulce

Balkonik dla seniora jest wyposażony w dwa rodzaje hamulców – hamulce podczas chodzenia oraz hamulce podczas postoju. 

Jak hamować podczas chodzenia przy pomocy chodzika

W trakcie chodzenia przy pomocy balkonika możemy zahamować ciągnąć lekko uchwyty hamulca do góry. Hamulec działa wówczas tak długo, jak długo go zaciskamy. Gdy tylko puścimy uchwyt hamulca, przestanie on działać. Poruszając się powinniśmy trzymać uchwyty chodzika w taki sposób, aby w każdej chwili móc szybko zahamować. 

Hamulce w balkoniku podczas postoju – siedzenie na chodziku

W czasie postoju (gdy chcemy usiąść na chodziku lub siadamy na krześle lub ławce, a chodzik odstawiamy na bok) uchwyt hamulców po obu stronach należy zaciągnąć mocno w dół – aż hamulce zaskoczą. Hamulce zaciągnięte w dół działają również, gdy wypuścimy uchwyt hamulca z dłoni. Dzięki temu chodzik nie odjedzie. Jest to szczególnie ważne podczas siadania na balkoniku. Zaciąganie hamulca podczas postoju może zapobiec wypadkowi.

Chodzenie przy pomocy chodzika oraz siedzenie na balkoniku

Poruszając się przy pomocy chodzika należy być wyprostowanym i iść jak najbliżej chodzika. Stopy powinny znajdować się pomiędzy tylnymi kołami. Nie garbimy się i nie opieramy się na chodziku. Wzrok kierujemy przed siebie. Opieranie się na balkoniku, jak na wózku z zakupami, może prowadzić do niepewności w poruszaniu się oraz do upadku. Siadając na chodziku należy zaciągnąć hamulce postojowe oraz upewnić się, że zrobiliśmy to właściwie. Na balkonik zawsze siadamy tyłem do kierunku jazdy. 

Chodzik dla seniora – składanie i rozkładanie

Składanie i rozkładanie chodzika jest bardzo pomocne podczas podróży autem lub w trakcie przebywania w małych pomieszczeniach, gdzie nie ma zbyt dużo miejsca na chodzik np. na spotkaniu seniorów, czy w restauracji, gdzie przez dłuższy czas siedzimy w miejscu i musimy odstawić chodzik na bok. Przed złożeniem balkonika należy zaciągnąć hamulce. Unosząc odpowiednią dźwignię przyciskamy jednocześnie boki chodzika lub jego przednie oraz tylnie koła do siebie – aż do momentu, gdy chodzik będzie całkowicie złożony. Rozkładając balkonik powinniśmy zwrócić uwagę na to, aby rozłożyć go do końca - gdy rozłożymy chodzik, powinniśmy usłyszeć charakterystyczne kliknięcie. 

Chodzenie przy pomocy balkonika – pokonywanie progów oraz krawężników

Wchodząc na krawężnik należy podnieść przednią część chodzika i ustawić ją na krawężniku. Następnie zaciągamy hamulec i wchodzimy na krawężnik. Po czym zwalniamy hamulec. W ten sam sposób postępujemy schodząc z krawężnika – przednią częścią chodzika zjeżdżamy z krawężnika, zaciągamy hamulec, schodzimy i zwalniamy hamulec. 

Balkonik dla seniora - na co zwrócić uwagę

Balkonik dla seniora – uchwyt na laskę

Decydując się na balkonik dla seniora warto zwrócić uwagę, aby miał miał on z boku zamontowany uchwyt na laskę. Nie we wszystkie miejsca senior lub inna osoba z ograniczoną mobilnością dotrze z chodzikiem. W miejscach tych przydaje się laska – dlatego warto mieć ją zawsze przy sobie.

Balkonik dla seniora z koszykiem 

Bardzo praktyczny jest balkonik dla seniora z koszykiem. Koszyk pozwala na umieszczenie w nim ważnych przedmiotów tj. torebka, zakupy, czy też gazety. Jest on przydatny zarówno podczas poruszania się po domu, jak i na mieście. 

Balkonik z ławeczką

Ważne jest także, aby balkonik był wyposażony w ławeczkę. Jest to półeczka przy chodziku znajdująca się mniej więcej na wysokości bioder. Pozwala ona na zrobienie sobie przerwy podczas długiego spaceru. Wielu seniorów używa jej w domu do przenoszenia różnych przedmiotów – również talerzy z jedzeniem, czy też kubków z napojem. Jeśli senior zamierza używać w tym celu chodzika, warto zwrócić uwagę na to, aby siedzisko było zrobione z twardego tworzywa, a nie miękkiej siatki. Niektóre chodziki mają dodatkową tacę, którą umieszcza się na siedzeniu zwiększając jednocześnie powierzchnię, na której można przewieźć posiłek.

Chodzik jest bardzo pomocny w powrocie do sprawności fizycznej sprzed wypadku, czy tez choroby, oraz pozwala seniorowi na pozbycie się lęku przed upadkiem. Jednak niewłaściwe używanie balkonika może spowodować więcej szkód, niż pożytku. Dlatego warto zwrócić uwagę na to, w jaki sposób używamy chodzika. Balkonik jest pomocą w chodzeniu, a nie urządzeniem, na którym mamy się wspierać przerzucając na niego cały ciężar ciała. 

Mała wskazówka – na uchwyty chodzika warto założyć myjki. Można je przymocować taśmą klejącą lub przywiązać tasiemkami. Dzięki temu uchwyty będą bardziej miękkie, przyjemniejsze w dotyku, a w lecie spocona dłoń nie będzie się po nich ślizgała. 

Osoby mające trudności z poruszaniem się powinny skorzystać z udogodnień dla seniorów tj. nakładka na sedes, krzesełko do wanny, czy krzesełko schodowe. Znacznie podwyższą one komfort podczas poruszania się po własnym domu. Pomogą one nam dostosować mieszkanie seniora do jego potrzeb bez konieczności remontu pomieszczeń tj. jak łazienka, czy klatka schodowa.