Sprawdź, kim jesteś! Skowronkiem, czy sową?

 

Dlaczego niektórzy ludzie są pełni energii o świcie, podczas gdy inni stają się aktywni dopiero wieczorem? Wpływ na to ma chronotyp snu. Są to biologicznie uwarunkowane preferencje, które określają, kiedy jesteśmy najbardziej aktywni oraz kiedy preferujemy odpoczynek. Zrozumienie swojego chronotypu może pomóc w lepszym zarządzaniu czasem oraz poprawie jakości snu. Poznajmy tajniki różnych typów snu - od skowronków wyskakujących rano z łóżka do sów, które uwielbiają przesiadywać nocą!

Zapoznaj się z artykułem Aromaterapia – jak zrobić samemu w domu.

Chronotyp - dlaczego ludzie mają różne rytmu snu

Nasze biologiczne procesy, włączając w to nasze zachowanie podczas snu, są kontrolowane przez nasz wewnętrzny zegar biologiczny oraz mają podstawy genetyczne. Zachowanie podczas snu podlega indywidualnym wzorcom chronobiologicznym, które nazywane są typami snu lub chronotypami.
 

Ludzie mają naturalne momenty na zasypianie oraz budzenie się, które różnią się w zależności od uwarunkowań genetycznych. Rozróżniamy trzy główne kategorie typów snu:

• typ rannych ptaszków;
• typ pośredni;
• typ nocnych marków.

Większość osób to typ pośredni. Warto zaznaczyć, że to kobiety mają częściej tendencję do bycia rannymi ptaszkami, podczas gdy mężczyźni częściej należą do nocnych marków. 

Chronotypy a codzienne życie

W codziennym życiu szczególną uwagę przykuwają dwie skrajne grupy - typy rannych ptaszków oraz nocnych marków. Są one narażone na największą presję społeczną, aby dostosować się do standardowych godzin aktywności.

Typy rannych ptaszków, nazywane również skowronkami, to osoby, które rano budzą się świeże oraz wypoczęte. Zazwyczaj nie potrzebują budzika i od razu rozpoczynają dzień z pełną energią. Biologiczne funkcje osiągają u nich swoje maksimum wcześnie rano. Na przykład ich maksymalna aktywność umysłowa występuje około godziny 11:00. Skowronki zwykle idą spać około 22:00.

Typy nocnych marków, zwane również sowami, to osoby aktywne w nocy, które naturalnie śpią dłużej, często do około godziny 9:00 rano. Funkcje biologiczne u sów są znacznie opóźnione, co oznacza, że np. stolec u nich występuje między 10:00 a 11:00 rano, a szczytowa aktywność umysłowa przypada na popołudnie. Mogą oni być szczególnie korzystni w zawodach, które wymagają pracy w późnych godzinach.

Wyzwania oraz skutki społeczne typów nocne marki

Typy nocne marki mogą napotykać pewne wyzwania. Jednym z nich jest ograniczony kontakt społeczny oraz dostęp do naturalnego światła dziennego. Może to wpływać na ich zdrowie emocjonalne i fizyczne. Badania sugerują, że nocne marki mogą być bardziej podatne na problemy ze zdrowiem psychicznym, takie jak depresja, ze względu na ograniczony kontakt z innymi ludźmi w godzinach porannych. Ponadto, brak aktywności na świeżym powietrzu w ciągu dnia oraz niewystarczające nasłonecznienie może wpłynąć na poziom witaminy D w organizmie, co również wpływa na zdrowie psychiczne.

Osobom, które są nocnymi markami, często grozi brak snu, szczególnie jeśli próbują dostosować się do wcześniejszych godzin pracy lub obowiązków. Chcąc zasnąć wcześniej niż sugeruje to ich chronotyp, mogą doświadczyć trudności z zasypianiem, a nawet sięgać po środki nasenne. 

Jak dowiedzieć się, jakim chronotypem jestem

Na podstawie powyższych informacji powinniśmy być w stanie zidentyfikować, do którego typu snu należymy. Jeśli jednak mamy wątpliwości, warto skorzystać z dostępnych testów online, które pomogą określić nasz chronotyp.

Dlaczego istnieją różne typy snu

Nasi przodkowie, którzy byli myśliwymi oraz ofiarami drapieżników, musieli działać w grupach, aby przetrwać. W nocy kilka osób musiało czuwać, aby chronić całą grupę przed niebezpieczeństwami. Różne typy snu gwarantowały, że zawsze ktoś był czujny oraz gotowy do reakcji na zagrożenie.

Nasz typ snu jest biologicznie uwarunkowany i nie możemy go zmienić. Należy dostosować nasz harmonogram snu oraz aktywności do naszego chronotypu, aby zachować dobre zdrowie oraz samopoczucie.