Uciekający oraz agresywny podopieczny – na kogo liczyć

 

Pracując w opiece w Niemczech w charakterze opiekunki osób starszych możemy zetknąć się z różnymi chorobami. Jedną z najpopularniejszych chorób jest demencja. O ile otępienie starcze w początkowym stadium nie powinno sprawiać trudności nawet opiekunce z niewielkim doświadczeniem, o tyle podopieczny z zaawansowaną demencją, skłonnościami do ucieczki oraz agresji może być sporym wyzwaniem dla opiekuna. Jak radzić sobie z demencją, ucieczkami oraz agresją?

Praca w opiece w Niemczech – szczegółowe informacje na temat zlecenia udzielone przez agencję pracy oraz rodzinę seniora

Opiekunka lub opiekun osób starszych powinni posiadać szczegółowe informacje na temat stanu zdrowia seniora oraz zakresu obowiązków. Informacji tych powinna udzielić agencja pracy dla opiekunów. Można je zrewidować decydując się na rozmowę telefoniczną z rodziną seniora. Opiekun powinien być świadom, z jakimi chorobami oraz sytuacjami będzie miał do czynienie. Decyzja o wyjeździe powinna być podjęta świadomie na podstawie otrzymanych informacji. 

Niestety zwłaszcza w przypadku nowych zleceń wiadomości na temat stanu zdrowia podopiecznego oraz warunków mieszkalnych nie są wyczerpujące. Agencje pracy dla opiekunów bardzo ufnie podchodzą to otrzymanych informacji. Rzadko je weryfikują. Z kolei niemieckie rodziny zatajają wiele informacji np. na temat inkontynencji, chorób zakaźnych, agresji oraz tendencji do ucieczek. 

Co zrobić w sytuacji, gdy na szteli spotkaliśmy się z czymś, o czym nie było mowy przed wyjazdem? Oprócz tendencji do ucieczek możemy spotkać się z problemami tj.:

• uprzedzenia niemieckiej rodziny względem pracownika z Polski;
• ogromne oczekiwania względem opiekuna wykraczające poza obowiązki oraz umiejętności zatrudnionego pracownika;
• brak środków do pracy oraz do życia np. brak sprzętu, kluczy do domu, brak możliwości zrobienia zakupów;
• brak jakiegokolwiek wsparcia merytorycznego na temat tego, jak zajmować się seniorem z demencją oraz tendencją do uciekania np. historia rodziny, chorób, leczenia, informacje o podopiecznym oraz jego zainteresowaniach, które mogą pomóc w zdobyciu zaufania seniora lub w odwróceniu jego uwagi. 

Jest to trudna sytuacja dla opiekuna, o której powinien on natychmiast poinformować agencję pracy. 

Zapraszam do zapoznania się z artykułem Praca w opiece w Niemczech – robienie zdjęć i nagrywanie filmów na zleceniu

Jak postępować z uciekającym podopiecznym oraz na czyją pomoc liczyć

Opiekunka osób starszych pracując z podopiecznym, który często ucieka "do domu", powinna posiadać podstawową wiedzę, jak odwrócić uwagę seniora od wyjścia z domu. Możliwości jest kilka:

• odwrócenie uwagi seniora poprzez wciągnięcie go w pomoc w obowiązkach domowych tj. przygotowywanie posiłku, zmywanie, odkurzanie, wspólne wywieszanie lub składanie prania;
• zaproponowanie gier planszowych, karcianych lub innych odpowiednich do umiejętności seniora;
• czytanie gazet;
• oglądanie telewizji;
• oglądanie zdjęć oraz wypytywanie o członków rodziny;
• stwierdzenie, że czekamy na kogoś, kto się zapowiedział, że przyjedzie do nas tego dnia w odwiedziny;
• w ostateczności możemy niepostrzeżenie zamknąć drzwi do mieszkania i udawać zdziwienie, że nie wiemy, gdzie jest klucz;
• jeśli żadna metoda nie działa, a pora na spacer jest odpowiednia (np. nie jest to kolejny spacer tego dnia, pora dnia i pogoda jest odpowiednia), opiekunce osób starszych najczęściej nie pozostaje nic innego, jak wyjść z seniorem na spacer. 

Jeśli sytuacje takie powtarzają się bardzo często i mamy trudności z odwróceniem uwagi seniora, który dodatkowo staje się agresywny, powinniśmy to zgłosić zarówno rodzinie seniora, jak i agencji. Najprawdopodobniej osoba taka potrzebuje ustawienia leków. 

Agresywny podopieczny – na kogo powinna liczyć opiekunka osób starszych

Opiekunka osób starszych nie powinna być narażana na agresję seniora. Jeśli senior jest agresywny (miejsce ma agresja słowna oraz fizyczna) należy to zgłosić agencji pracy. Ta z kolei powinna się skontaktować z rodziną seniora i szukać rozwiązania np.:

• ustawienie lekarstw (także stacjonarnie, jeśli sytuacja tego wymaga);
• udzielenia wsparcia opiekunce poprzez wskazówki, jak postępować w takich sytuacjach oraz do kogo można zwrócić się o pomoc w trudnych sytuacjach np. członek rodziny, dobry znajomy rodziny, sąsiad (osoby, które znają podopieczną od lat i mają większy wpływ na jej zachowanie);
• decyzja o umieszczeniu seniora w domu starców (jeśli nawet rodzina nie jest w stanie lub nie ma ochoty, by zapanować nad agresją seniora).

Czasami rodzina seniora jest nam w stanie pomóc na odległość. Wystarczy krótka rozmowa telefoniczna, by podopieczny się uspokoił. Rozmowy te mogą być również dłuższe, jeśli trudno do czegokolwiek przekonać seniora, który np. wygania opiekunkę z domu. Jeśli taka rozmowa nie pomaga, na miejscu powinna zjawić się rodzina seniora lub powinna ona wysłać kogoś, kto pomoże opiekunce. 

Zaawansowana demencja – agresja, tendencja do ucieczek, zagrożenie życia

Jeśli w opiekę nad seniorem jest zaangażowana jego rodzina, która rozumie, że opiekunka ze względu na chorobę podopiecznego potrzebuje dużego wsparcia z ich strony, opieka nad seniorem z zaawansowaną, agresywną demencją jest możliwa w domu. Jak może radzić sobie opiekunka osób starszych, która nie może liczyć na niczyją pomoc?

Pamiętajmy, że odpowiedzialność za seniora ponosi jego rodzina. To ona powinna zatrudnić odpowiedni personel, dostarczyć środki oraz zadbać o stałą opiekę medyczną, kontakt z lekarzami tj. neurolog, psycholog czy psychiatra, oraz o odpowiednio ustawione lekarstwa. 

Opiekunka osób starszych ma "związane" ręce. Nie można od niej oczekiwać, że poradzi ona sobie z seniorem z zaawansowaną demencją, który jest agresywny i nie ma ustawionych lekarstw – zwłaszcza, jeśli senior widzi, że jego rodzina traktuje opiekunkę, jak kogoś, kto nie ma prawa głosu. 

Co zatem zrobić w trudnych sytuacjach, z którymi sami nie możemy sobie poradzić, a nie możemy liczyć na niczyją pomoc? Gdy senior chce iść do miejsca, w którym mieszkał lata temu oddalonym o kilkaset kilometrów i nie rozumie, że znajduje się w zupełnie innym miejscu, gdy wygania opiekunkę z domu, gdy stanowi zagrożenie dla siebie samego oraz dla innych? 

Jeśli opiekunka nie może liczyć ani na agencję, ani na rodzinę seniora, ma ona jeszcze jedną możliwość. Jeśli zachowanie seniora wymyka się spod kontroli, stanowi on zagrożenie dla siebie oraz dla innych, możemy zadzwonić na policję. Numer na policję to 110. Dyspozytor zada nam pytania odnośnie naszych danych osobowych, wypyta o sytuację, w jakiej się znajdujemy, adres i jeśli uzna, że jest taka potrzeba, wyśle pomoc. 

Rodzina seniora nie może oczekiwać, że w sytuacjach, gdy senior staje się agresywny i trudno go ujarzmić, opiekunka poradzi sobie sama. Jeśli żaden ze sposobów na odwrócenie uwagi seniora i uspokojenia go nie działa, opiekunka nie ma takiej mocy, aby zatrzymać seniora przez wyjściem z domu. Pamiętajmy, że niedozwolone jest używanie przemocy i zatrzymywanie seniora siłą. Opiekunka nie może także podać żadnych lekarstw, które by uspokoiły seniora. 

Niemieckie rodziny próbujące wpędzić opiekunkę osób starszych w poczucie winy

Opiekunka osób starsza powinna być świadoma swoich obowiązków oraz praw. Dużym wsparciem powinni być dla niej pracownicy agencji, którzy niestety bardzo często nie posiadają wiedzy na temat tego, jak reagować w krytycznych sytuacjach oraz co może, a czego nie może zrobić opiekunka. Rady pracowników agencji mogą nawet wpędzić opiekunkę w poważne kłopoty.

Niemieckie rodziny bywają pomocne, ale nie zawsze. Możemy trafić na ludzi, którzy zatrudniając opiekunkę chcą mieć problem z głowy. Oczekują od niej niemożliwego. Nie dostarczają jej żadnych środków do pracy, wsparcia, a w razie problemów próbują zrzucić odpowiedzialność na opiekunkę niejednokrotnie winiąc ją za zaistniałą sytuację. Są rozczarowani, że nie mogą liczyć na święty spokój.

Pamiętajmy, że opiekunka osób starszych ma obowiązek pomóc w prowadzeniu gospodarstwa domowego, pielęgnacji oraz aktywizacji seniora (w miarę możliwości). Za trudne sytuacje tj. tendencja do uciekania oraz agresja seniora opiekunka osób starszych nie ponosi odpowiedzialności. 

Pomijając fakt, że opiekun nie ma obowiązku warowania przez całą dobę przy seniorze, który w każdej chwili może wyjść z domu (tygodniowy czas pracy to 40 godzin), opiekunka nie musi posiadać wykształcenia, aby zajmować się osobą z tak zaawansowaną demencją. 

Absurdalne jest natomiast zachowanie rodziny, która oczekuje, że opiekunka przejmie całą odpowiedzialność na siebie (narażając się na nieprzyjemności ze strony podopiecznego oraz agresję) po to tylko, aby rodzina seniora miała święty spokój. Często tacy seniorzy znajdowali się już w domu starców, z którego również uciekali. 

Trudno mi zrozumieć, skąd się biorą oczekiwania, że polska opiekunka zapanuje nad każdą sytuacją. Osobiście nie dam wpędzić się w poczucie winy. Mam nadzieję, że inni opiekunowie również nie będą pokornie narażać się na niekomfortowe oraz niebezpieczne sytuacja w imię nawet nie wiem czego – pokazania, że stanęło się na wysokości zadania, że dało się radę?