Obowiązkowe szczepienia służby zdrowia w Niemczech od 15.marca 2022 roku

Dnia 10. grudnia 2021 Bundestag i Bundesrat ustaliły nową ustawę (§ 20a InfSchG) dotyczącą szczepień dotyczących pracowników służby zdrowia. Przepisy te dotyczą nie tylko pracowników medycznych, ale także osób pracujących w danych placówkach w innych zawodach np. pracownicy administracyjni. Pomimo że nie pada zwrot "obowiązkowe szczepienia" w rzeczywistości stają się one obowiązkowe dla osób, które nadal chcą wykonywać swój zawód. 

Kogo dotyczą obowiązkowe szczepienia służby zdrowia w Niemczech

Obowiązkowe szczepienia służby zdrowia w Niemczech dotyczą pracowników zatrudnionych w miejscach tj.:

• szpitale;
• przychodnie;
• placówki położnicze;
• domy opieki;
• domy opieki dziennej;
• gabinety lekarskie;
• gabinety stomatologiczne;
• kliniki rehabilitacyjne;
• ambulatoryjne usługi pielęgniarskie (Pflegedienst);
• ratownicy medyczni.

Pracodawca ma obowiązek zgłosić, jeśli jego pracownik nie jest zaszczepiony, odmawia szczepień lub istnieje prawdopodobieństwo, że posiada fałszywe świadectwo szczepień lub nieprawdziwy atest od lekarza. 

Opiekunowie zastanawiają się, czy obowiązkowe szczepienia służby zdrowia w Niemczech dotyczą także opiekunów osób starszych pracujących w opiece domowej. 

Opieka domowa 24h w Niemczech – obowiązkowe szczepienia służby zdrowia

Opiekunowie z krajów Europy wschodniej zatrudniani w opiece domowej 24h w Niemczech nie są uważani za personel medyczny. Świadczy o tym chociażby fakt, że nie mają oni prawa wykonywać żadnych czynności medycznych bez wymaganego w Niemczech wykształcenia. Wykształcenie medyczne posiadają jedynie nieliczni. W rzeczywistości sprawują oni opiekę nad osobami starszymi – szczególnie narażonymi na komplikacje w wyniku zarażenia COVID-19. 

Czy opiekunów osób starszych obowiązują obowiązkowe szczepienia? Już nie jedna sytuacja pokazała, że pomimo, że wielu opiekunów jest zatrudnianych legalnie (głównie przez agencje pracy), w rzeczywistości jest to szara strefa, która rządzi się własnymi prawami. Tak jest w sprawach tj. czas pracy, czas wolny, dzień wolny, wysokość wynagrodzenia, czy też kwota przeznaczona dla opiekunki na wyżywienie. Wraz z pandemią doszły kwestie związane z koronawirusem tj.:

• obowiązkowe testy na COVID-19;
• obowiązkowa kwarantanna;
• obowiązek zgłaszania wjazdu do Niemiec;
• obowiązek szczepień.

O ile w związku z czasem pracy, wysokością wynagrodzenia, czy też wyżywieniem w miejscu pracy większość opiekunów nie może się pogodzić z bałaganem w branży opiekuńczej, o tyle bałagan ten dotychczas nie przeszkadzał im w omijaniu obostrzeń związanych z koronawirusem. 

Opiekunka osób starszych Niemcy – obowiązkowe szczepienia

Opieka domowa w Niemczech nie jest kontrolowana i nie może być kontrolowana bez ważnych przyczyn. Kontrola może mieć miejsce jedynie wtedy, gdy ktoś zgłosi w danym gospodarstwie domowym nieprawidłowości. W ten oto sposób opiekunki osób starszych funkcjonowały od początku pandemii. Interpretacja przepisów przez agencje była różna. W wielu przypadkach decyzyjni byli Niemcy, którzy wymagali testów, kwarantanny, a w późniejszym czasie szczepień na COVID-19. 

Czy opiekunka osób starszych musi się zaszczepić wyjeżdżając do pracy w Niemczech? Ostatecznie to stanowisko i interpretacja przepisów przez agencje pracy oraz przez Niemców zadecyduje o tym, czy niezaszczepieni opiekunowie osób starszych będą mogli podjąć się pracy na terenie Niemiec. Jeśli ktoś nie chce się zaszczepić, a nadal chce pracować w charakterze opiekuna osób starszych, nie pozostaje mu nic innego, jak szukać agencji pracy oraz niemieckich rodzin, które nie wymagają szczepień. Dla mnie osobiście sytuacja jest na tyle niejasna, że nie podejmowałabym takiego ryzyka. Przypomnę bardzo często powtarzane przez Niemców przysłowie "Unwissenheit schützt vor Strafe nicht" (Niewiedza nie chroni przed konsekwencjami). A konsekwencje mogą być następujące:

• utrata pracy;
• brak wynagrodzenia;
• wysokie kary pieniężne.

Powyższe konsekwencje podczas wyjazdu do pracy za granicę mogą być bardzo nieprzyjemne dla opiekuna – nie tylko dla jego kieszeni. Z doświadczenia wiemy, że w takich sytuacjach agencje pracy, nie zawsze stają na wysokości zadania. Opiekun z dnia na dzień może zostać bez dachu nad głową i nie będzie mógł liczyć na niczyją pomoc. 

Jakie grożą konsekwencje za brak szczepień

Z pewnością wielu opiekunów nadal będzie decydowało się na pracę bez szczepień na COVID-19 w myśl zasady "a nóż się uda". Warto być świadomym tego, że każdy jest odpowiedzialny za swoje czyny. 

3 G Regeln w miejscu pracy

Przypominam, że w Niemczech od dnia 24.11.2021 obowiązują 3 G Regeln w miejscu pracy tzn. że osoby niezaszczepione muszą okazać codziennie negatywny wynik testu lub zaświadczenie, że są ozdrowieńcami. Pracodawca nie pokrywa kosztów testu na COVID-19. Jeśli nie z powodu nowych przepisów § 20a InfSchG, to w związku z obowiązkowymi testami w miejscu pracy niezaszczepieni opiekunowie powinni poważnie rozważyć wyjazd do pracy w opiece w Niemczech. 

Ponadto negatywny wynik testu należy okazać w wielu punktach obsługi np. w punktach gastronomicznych. Niezaszczepiony opiekun za każdym razem, gdy będzie towarzyszył podopiecznemu, będzie musiał zrobić test na koronawirusa. Z własnego doświadczenia wiem, że nie jest to komfortowe. Pojawia się także problem, kto będzie pokrywał koszt testów na COVID-19. Teoretycznie ani agencja pracy, ani niemiecka rodzina nie ma takiego obowiązku. Może wykazać się wolną wolą, ale nie musi. 

Kogo nie obowiązują obowiązkowe szczepienia dotyczące służby zdrowia w Niemczech? Obowiązkowe szczepienia w niemieckiej służbie zdrowia nie dotyczą ozdrowieńców oraz osób, które posiadają atest od lekarza, z którego wynika, że istnieją przeciwskazania do szczepień na COVID-19.