Czyrak – co to jest, profilaktyka oraz leczenie

Czyrak to dość powszechna choroba skóry. Powstaje na skutek zakażenia bakteryjnego mieszka włosowego. Choroba ta może dotyczyć każdego, niezależnie od wieku, płci czy stanu zdrowia. Częściej występuje u osób z osłabioną odpornością lub u tych, którzy cierpią na choroby przewlekłe. Czyraki pojawiają się najczęściej na skórze owłosionej, takiej jak pachy, klatka piersiowa, szyja, okolice krocza czy pośladki, ale mogą również wystąpić w innych miejscach.

Co to jest czyrak (ropień skóry, furiunculus, ropień włosowy, karbunkuł)

Czyrak, zwany również ropniem skórnym, jest to stan zapalny skóry, który powstaje w wyniku zakażenia bakteryjnego mieszka włosowego. Czyrak charakteryzuje się występowaniem bolesnej, zaczerwienionej, obrzękniętej i pełnej ropy zmiany skórnej. Często miejsce ma również gorączka oraz ogólne osłabienie organizmu.

Czyrak jest często mylony z wrzodem. W rzeczywistości są to dwa różne stany chorobowe. Wrzód jest otwartą raną na skórze, która może być spowodowana przez wiele czynników, takich jak choroby autoimmunologiczne lub uszkodzenia mechaniczne skóry.

Inne nazwy dla czyraka to ropień skóry, furiunculus, ropień włosowy, karbunkuł (w przypadku gdy występuje kilka czyraków połączonych w jedną zmianę skórną tzw. czyrak gromadny).

Jakie są przyczyny powstawania czyraków

Czyraki powstają w wyniku zakażenia bakteryjnego mieszka włosowego, zwykle przez bakterie Staphylococcus aureus. Istnieją jednak pewne czynniki, które mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia czyraków. Oto niektóre z nich:

• niski poziom higieny ciała – brak odpowiedniej higieny ciała może prowadzić do rozwoju bakterii, które powodują infekcje skóry, w tym czyraki;
• uszkodzenie skóry – rany, zadrapania, skaleczenia, ukąszenia owadów lub inne uszkodzenia skóry mogą prowadzić do rozwoju infekcji bakteryjnych i powstawania czyraków;
• osłabiony układ odpornościowy – osoby z osłabionym układem odpornościowym, takie jak osoby z HIV/AIDS, cukrzycą, chorobami autoimmunologicznymi, rakiem lub biorące leki immunosupresyjne, są bardziej narażone na wystąpienie czyraków;
• zwiększona potliwość – osoby o zwiększonej potliwości, takie jak sportowcy, osoby pracujące w gorących i wilgotnych warunkach, czy otyłe osoby, są bardziej narażone na powstawanie czyraków;
• niewłaściwa dieta – brak odpowiedniej ilości witamin i minerałów w diecie, a także spożywanie dużej ilości tłustych i wysokokalorycznych pokarmów, może osłabić układ odpornościowy i zwiększyć ryzyko wystąpienia czyraków;
• ciężka choroba – osoby z ciężkimi chorobami, takimi jak niewydolność nerek lub choroba Crohna, są bardziej narażone na wystąpienie czyraków.

Warto również pamiętać, że często nie jest możliwe ustalenie jednoznacznej przyczyny powstania czyraków, a ich powstawanie może być związane z kilkoma czynnikami jednocześnie.

Jak leczyć czyraki

Leczenie czyraków zależy od stopnia zaawansowania infekcji. W przypadku niewielkich czyraków, które nie powodują poważnych objawów, można zastosować domowe sposoby leczenia, takie jak:

• stosowanie ciepłych okładów – ciepłe okłady na miejsce dotknięte zmianą skórną pomagają otworzyć zatkane ujście mieszka włosowego i ułatwiają drenaż ropnej zawartości;
• stosowanie maści antybakteryjnych (np. maść ichtiolowa) – na miejsce dotknięte czyrakiem można nałożyć maść z antybakteryjnym działaniem, aby zahamować rozwój bakterii i przyspieszyć gojenie, lub maść z antybiotykiem, np. triobiotik, (po pęknięciu czyraka);
• unikanie drażniących ubrań – ubrania oraz bielizna powinny być wykonane z przewiewnych materiałów, aby nie powodować dodatkowego podrażnienia skóry;
• unikanie naciskania oraz drapania –naciskanie czyraków i drapanie może prowadzić do rozprzestrzeniania się infekcji i powodować tworzenie się kolejnych czyraków.

W przypadku poważniejszych czyraków, które powodują silny ból, obrzęk, gorączkę, konieczne może być leczenie farmakologiczne. W takim przypadku należy skonsultować się z lekarzem, który może zastosować antybiotyki lub leczenie chirurgiczne. W przypadku intensywnego bólu lekarz może zalecić stosowanie środków przeciwbólowych. 

Ważne jest również zapobieganie powstawaniu czyraków poprzez utrzymywanie właściwej higieny skóry, unikanie uszkodzeń skóry, jak również dbanie o zdrowy styl życia oraz odpowiednią dietę. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem.