Problemy przed którymi staje opiekun osoby z demencją

 Artykuł gościnny

Demencja to podstępna choroba atakująca mózg oraz przekaźniki neuronowe w układzie nerwowym. Powoduje to zanik procesów poznawczych, skojarzeniowych oraz co jest szczególnie uciążliwe pamięciowych. Komórki mózgowe obumierają. W wielu przypadkach pojawiają się nieprawidłowe złogi białkowe nazwane od swojego odkrywcy ciałami Lewy'ego. Powodują one spadek produkcji dopaminy. Skutkuje to uszkodzeniem neuroprzekaźników spełniających istotną rolę w procesie przekazywania informacji do mózgu.

Jak rozpoznać demencję?

Pierwsze objawy demencji mogą być niezauważone, albo niejednokrotnie mylone ze stanem depresyjnym. Szczególnie ważne w opiece nad osobami starszymi jest dostrzeżenie pierwszych objawów, tj. zapominanie o drobnych sprawach, czy problemy z wykonywaniem codziennych czynności. Proces degradacji mózgu może być spowolniony za pomocą odpowiednich leków oraz rozwiązywaniu zadań na poprawę pamięci. Niestety proces ten jest nieodwracalny i postępujący.

Demencja nie wyklucza z życia rodzinnego – pierwsza opieka

Osoba z demencją od pierwszych chwil zdiagnozowania tej podstępnej choroby wymaga odpowiedniej opieki oraz wsparcia ze strony bliskich. Demencja w początkowej fazie nie wyklucza z codziennych prac, zajęć, czy życia rodzinnego. Wymaga z pewnością większej cierpliwości oraz większego zaangażowania ze strony bliskich Istotna są wolna mowa, wyraźne artykułowanie słów oraz stawianie jasnych pytań. W żadnym wypadku nie wolno traktować osoby chorej na demencję jak dziecka. Ważnym aspektem w pierwszej opiece nad chorym na otępienie starcze jest niewykluczanie go z życia rodzinnego, a także zachęta do kontynuowania ulubionych zajęć. Dodatkowym bodźcem pobudzającym pracę mózgu oraz procesy pamięciowe może być każdy rodzaj terapii zajęciowej poprzez aktywność poznawczą. Aktywność ta pozwala na spowolnienie procesów degradacyjnych neuronów co skutkuje ich pobudzeniem do prawidłowego funkcjonowania.

Problemy w opiece w zaawansowanej demencji

Spustoszenie jakie sieje proces degradacyjny komórek mózgowych powoduje stałe pogorszenie się stanu pacjenta chorego na demencję. Niesie to ze sobą większe wyzwania oraz problemy w opiece nad osobą z otępieniem starczym tj.:  

• problemy z utrzymaniem czystości;
• brak snu;
• nietrzymanie moczu;
• agresja;
• problemy żywieniowe tj. brak apetytu, nadmierny apetyt, czy też zaburzenie smaku;
• dysfagia;
• niekontrolowanym wychodzeniem z domu.

Z tym wszystkim musi zmierzyć się opiekun osoby starszej. 

Niezwykle ważne oraz pomocne jest uregulowanie codziennych czynności, czyli ustalenie stałych pór jedzenia oraz spania w wyznaczonych godzinach nocnych oraz aktywność w ciągu dnia. Należy zwrócić uwagę na to, aby senior nie drzemał zbyt często w ciągu dnia. W przeciwnym razie będzie on miał problemy ze spaniem w nocy. Stałe motywowanie do aktywności, terapia zajęciowa poprzez skupienie uwagi na manualnych czynnościach może wyciszyć agresję oraz stany lękowe. W przypadku moczenia poprzez niekontrolowane popuszczanie moczu warto zastosować gumowe podkłady na kanapy lub fotele, a w zaawansowanej fazie z pomocą przyjdzie zastosowanie pieluchomajtek lub pampersów dla dorosłych. Warto zaopatrzyć się w specjalny kosz na pieluchy. Dzięki temu unikniemy nieprzyjemnego zapachu w domu. Odpowiednia dieta, ładnie podany, smaczny, odpowiednio przygotowany posiłek (pokrojone lub zmiksowane produkty) oraz sposób karmienia dostosowany do tępa seniora zmotywują go do jedzenia oraz pomogą zapobiec uracie wagi, która jest charakterystyczna dla demencji.

Zabezpieczenie pomieszczeń, drzwi i szafek

W trosce o zdrowie osoby z demencją nie możemy zapominać o jego bezpieczeństwie. Odpowiednie zabezpieczenie kontaktów z elektrycznością, schodów, zamków w drzwiach, czy odstawienie w miejsca niedostępne środków czystości lub leków gwarantuje bezpieczeństwo oraz zabezpieczenie bezwypadkowego funkcjonowania seniora w przestrzeni domowej. Oznakowanie takich pomieszczeń, jak łazienka, czy kuchnia pozwolą choremu na lepszą orientację. Zamontowanie czujników dymu i gazu pozwoli na uniknięcie wypadków. Niestety w wielu przypadkach nie jesteśmy w stanie samodzielnie sprawować opieki na osobą z demencją, i nie jednokrotnie jesteśmy zmuszeni skorzystać z placówek medycznych dostosowanych do tego typu opieki

Autor artykułu Współautorem publikacji jest Klinika Seniora - Podmiot Leczniczy specjalizujący się w kompleksowej opiece nad osobami starszymi.